Turanga.
TENEI te kupu a Rutene Ahunuku hei tirotiro ma te tokomaha. Nei te hamumu o tana reta: - "Tenei taku kupu ki a koutou, ki te komiti me te kai-tuhi o TE KORIMAKO. Kua whakaaria e au te kupu ki nga tangata o konei e tango ana i a TE KORIMAKO, kia whakanukuhia te utu mo TE KORIMAKO, ki te rima hereni mo tenei tau hou, ara, mo nga tau katoa. Heoi, kua whakaae nga tangata o Turanga nei kia utu e rima hereni mo te tau. E rua nga take i kiia ai, kia penei, - kia ora ai tana manu kia whakanuia hoki nga wharangi o tana nupepa kia o ai nga korero o te ao ki roto, kia rua ai hoki nga putanga o TE KORIMAKO kia putuputu ai te korero. Ki te taka tonu te tau ki ia tangata ki ia tangata; me puta tonu tana moni, tana moni kei whakahe koutou ki te whakankuhanga i te utu mo TE KORIMAKO. He pai tenei, kia tupu ai to tatou Taonga. Ehara rawa i te moni nui te rima hereni, he nui atu te moni e pau ana i a tatou ki nga wai whakahurorirori, kaore nei he painga ki te kaupapa. No reira nei te whakatauki. " Waiho te raru ki te kaupapapo."
Whanganui.
Ko Mete Kingi te kai karanga i te hakari kai ma nga Pakeha me nga Maori i te taenga atu ai o Tawhiao ki Whanganui. Tokomaha nga rangatira Pakeha i porokina kia haere ki taua kai, tokomaha hoki nga Whakatuatea Maori, te wahine ano te wahine, te tane ano te tane. He ngahuru tonu nga tahua kai, te pipipi, te kuini te rakiraki, te heihei teaha, teaha, mangai a tatau? Kia mutu mutu te kai, ko nga whai korero. Na Kanara Meketanara i utu nga kupu i whakaputua mai ki te taha Pakeha Na Tawhiao enei hamumu: " Na te Atua pea i whawhao ki toku ngakau te hiahia kia haereere au ki nga takiwa i runga i te aroha ki nga tangata katoa. Ehara taku i te korero kopaki; he tika tonu taku aroha ki nga Pakeha, ki nga Maori. Ka piri ehau ki te Pakeha i runga i te rangimarie, i te aroha, i te pai. He whakamoemiti tatu ki a koutou e nga rangatira Pakeha e noho nei, e korero nei, ki a koutou hoki e nga rangatira Maori, wahine, tane, mo a koutou ritenga nunui, e kitea nei, e rangona nei e au." - Te Herara."
Te Roia Pakeha ki nga Kooti Whenua.
No te Taite ka mahue ake nei, ka tu he huihui nui ki Kemureti, Waikato; te take, he whakakorero i nga Maori, i nga Pakeha, mo nga Roia e hao nei te puku ki te kai moni mana i nga Kooti Whenua Maori. Ko Raka tetahi Pakeha i tu ki te korero, ki te whakahe i te tikanga kukume mai i te hanga ngengero - roia. Rere ana te kupu a tena, a tena kai - taki. Ka wenea nei, ka hakuhakua nei, ka hangurungurutia nei nga roia, te mutunga, he pana atu i aua kai-moni i nga Kooti Whenua Maori. Kaore a ko Te Whetumatarau te whenua i whakakurarurarutia e te Roia, opehia atu ana nga- moni ki nga roia, me he kotapipi e kauki ana, ko te aha ra i mahue ki nga uri o te whenua? Tena e Raka, turia; akuanei te mate parakura ai, pahoro ai ra nei. Tenei te pepeha o te roiakai-moni, " Kia mate a-ururoa." Engari koa u a taua na te Maori te wairangi i wharikitia ai nga takapau o te roia ki a moni; a, te utu o aua moni i horomia ra, heaha, teaha ?
Te Moni hanga Huarahi ki te pito ki Raro o te Motu.
KUA oti te wehewehe nga meni i whakaaetia e te Paramete hei hanga huanui, aha, aha: Mo Manganui £1,000; mo Hokianga, £2,000; mo Peiwhairangi, £1,000; mo Hopihona, £2,000; mo Te Arai, £1,000; mo Waitemata, £1,000; mo Whangarei, £1,000.
He Whare Runanga.
No te 25 o nga ra o Hanuere 1883, ka whakatuwheratia, ara, ka taitaia te kawa o te Whare Runanga i tu ki Aotea, i te awa o Kaipara. Te roa o taua Whare Paramete, e 40 putu; te whanui, e 20 putu; te tiketike, te 15 putu Ko te Tiriti o Waitangi i te reo Maori, Pakeha i poua ki roto, te pare o taua pou, ko te ahua o te Kuini. He nui nga hapu mene ki Aotea ko Te Keene-Tangaroa tenei, ko Arama Karaka Haututu, ko Te Hemara Tauhia, ko Parata Mate, me era atu rangatira. Nga kai karakia ko Kitohi te Pakeha, ko Wiremu Pomare te Maori. Ka mutu te himene, ka korerotia te Waiata 127 me te 13 o Roma a huri ana ki te inoi. Kia mutu nga karakia ki te Atua, ko te takiritanga o te hipoki i araia ai te ahua o te Kuini. Na Kitohi Minita i hui te arai e tu ana mai taua pare me he mata ora te marutuna ko nga whai korero tenei; a ko te ngeri, i oho katoa, na Eruena Paerimu i hapai: -
He aha te hau e wawara ?
He tiu, he raki, nana i a mai
Te Pupu-tara ki uta, i te kina,
A tu e au ki te kotiu,
Koia te pou whakairo ka tu
Ki Waitemata, i oku wairangi, e.
I te mate a Paora Tuhaere, ko Te Hira anahe o raua i tu ki te Whare Runanga : - Na Te Topini enei korero i tuku mai.
Te Powhiritanga o te Kawana Hou.
No te 20 o nga ra o Hanuere, 1883, ka u ki Poneke te Kawana Hou a Sir William Francis Drummond Jervois. Te kai kukume ki uta, e whitu mano. Ko te pukapuka karanga tena, ko nga tohu whakanui tena. I whaia ki te wapu te kai kukume ki uta, nga minita o nga Hahi, nga tangata whai-mana o te taone, nga Apiha o te Kawanatanga, nga mema hoki o te Paramete Haere ana mai i runga i te powhiri, i te umere, me nga huruhuru o nga waewae.