|
|
TE WAKA MAORI O AHURIRI.
WI TAMEHANA O WAIKATO.
Ko te Tekoteko mo Wi Tamehana kua oti te hanga kua ia i te wahi o i mate ai ia. He mea hanga na te pa- keha taua tekoteko. Ko te ahua o Tamehana kai runga e mau ana kei roto i te karaihi, he mea hanga ano ua te tohunga pakeha. Ko nga kupu enei tuhia ki runga, ara;
Haere atu ra, e te hoa. "* I te oranga o te tama a Kiripuai, he kura te tangata. " O Ko Wiremu Tamehana te Waharoa i hemo ki tenei wahi, i te 27 o nga ra o Ti- hema,, 1866. Ko taua kupu poroporoake tenei: "Ki atu ki a Hohaia, mehemea ka pai a ia ki te noho tonu i konei, e pai ana ahau. "
Ko Hohaia te pakeha i kiia nei e nga iwi Kingi o reira kia panaia atu i Mata- mata- Mana nga kau i whiua atu i Nepia nei i mua, i kiia kua kohurutia nga kai whiu ki Runangahe parau aua korero, engari kaore i tukua e te Hau Hau nga kau kia haere ana i runga i to ratou kainga. Koi a te Poihipi aua kau e tiakina ana inaianei.
HE WHENUA KOURA. TENA nga pakeha tokotoru, tokowha ranei, kei te kauru o Mohaka o kimi koura anakua maha nga wiki e mahi ana taua hunga ki reira. No tetahi wiki kua hori nei ka tae mai ki te taone ki te tiki kai ma ratou. E ko- rero ana ki ta ratou mahara he whenua koura taua whenua. Kua kitea e ra- tou etahi koura paku nei i roto i nga awaawa i te kauru o Mohaka, haere atu ki te taha ki Taupo. Ehara i te koura tikanga ta ratou i kite ai inaianei, engari ko te ahua o te whenua e pai aua ki ta ratou titiro. E mea ana ki te ata mahia tera ano e tino kitea. Ko- tahi i he ai ko te riri a nga maori o Tauporiria mai ana ratou kia hoki mai. Na he whakaaro he tenei na ana maori, he whakakore i te tikanga e kake ai to tatou kainga. He takiwa rawa kore hoki tenei ki a tatou; kore ana te moni, kore ana te mahi, kore ana te aha; he tokomaha nga pakeha e noho hemo ana i te kai i tenei takiwa. Me- hemea kua tuwhera tetahi Tikini (te ritenga o tenei kupu o te " Tikini'' he whenua mahinga koura) katahi ka piki katoa tatou ki runga ka ora tatou, ka kake te utu o te witi, o to taewa o to mahi, o nga mea katoa. Ekore e riro i nga kai keri anake te rawa. ka kite katoa tatou i te painga, ka nui haere tonu te moni i roto i a tatou i runga i a tatou mahi maorime nga tangata hoki nona te whenua i mahi ai ka kite ano i te rawa. Engari ko te whakaaro tika mo nga maori o taua whenua me waiho nga kai rapu kia ma- hia ana. ka kitea katahi ka korero ki te Kawanatanga, ka whakatakototia he ritenga e tukua ai nga pakeha ki reira mahi ai kia tika ai te mahingakia pena hoki me tera whenua i Kauaeranga i to tahu ki Akarana. |